Bizi dünyada ilk karşılayan kişiler olan ebeveynlerimiz, bugün olduğumuz yetişkinin ilk giysisini dikenlerdir. Dar veya bol gelebilir, ancak bize dikilen bu ilk giysinin ceplerinde saklıdır ilk mutluluğumuz, ilk hayalimiz ve kim bilir ilk hayal kırıklığımız… Çocukluğumuzda neleri okuduğumuz ve hangi öğretilerle geliştiğimiz ise, bugünkü düşüncelerimizin tohumlarıdır adeta.

Uzmanlara göre, işte tam da bu dönemde okunan kitaplar, öncelikle çocukların duygularını yönetebilme yeteneği kazanmalarına, yaratıcılıklarını geliştirmelerine ve sorunlarla baş edebilme gücünü kazanırken farklı düşünme becerileri edinmelerine hizmet etmelidir.

Banu Evren

Kasım ayının ikinci pazartesi günü başlayan hafta ‘Dünya Çocuk Kitapları Haftası’ olarak kutlanırken, bu alanda ebeveynlerin dikkat etmesi gereken noktaları ve en faydalı kitap önerilerini gelin Öğrenci ve Aile Koçu, İzotomi Analisti Banu Evren’den dinleyelim…

1.Çocuklara kitap seçerken nelere dikkat edilmelidir?

Öncelikle seçilen kitabın çocuğun yaşına, fiziksel, zihinsel ve duygusal gelişimine uygun olması gerekir. Bir diğer önemli konu ise yazar, yayınevi ve kitabın pedagog onaylı olup olmadığıdır. Ebeveynlerin çocukları için kitap satın alırken bir içeriğe göz atması ve konunun çocuğun yaşı ve olgunluk düzeyi için uygun olup olmadığını kontrol etmesi daha kolaydır. Bazı kitaplar ise internet üzerinden okunabilecek ulaşılabilirliğe sahiptir. Bu sebeple ebeveynler özellikle internet ortamında erişilen kitaplar konusunda da (örneğin Wattpad) bilgili ve tedbirli olmalıdır.

2.Ebeveynler, çocuklarına kitap okumayı sevdirmek için neler yapmalıdır?

“Çocuklar sizin dediklerinizi değil, yaptıklarınızı yaparlar”, çok bilinen bir sözdür. İlk konu gerçek bir rol model olmaktır. Kitap okuma alışkanlığı ailede varsa, özellikle de bebeklik çağlarından itibaren aya, yaşa uygun kitaplar günlük hayatın içine katılmışsa, çocuğun ilerideki yaşlarda kitap okuma alışkanlığı içerisinde olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Okul öncesi erken çocukluk dönemlerinde çocukla birlikte kitap okurken, karakterler hakkında konuşmak, hikaye ile ilgili alternatif oyunlar oynamak ve kimi zaman taklitler yapmak çocuğun kitap okuma algısını olumlu yönde etkileyecektir. İlerideki yaşlarda, örneğin ilkokul döneminde ise yatmadan önce birlikte kitap okumak hem çocuğun gün içindeki yaşantısını hikaye ile birlikte paylaşma imkanı yaratır, hem de ebeveynle arasındaki iletişimi güçlü tutmaya yarar. Çocuğun tek başına kitap okuyabileceği zamana gelmesiyle birlikte ailece kitap okuma saati oluşturmak ise oldukça büyük bir fayda sağlar. Bir diğer önemli konu da çocuğun ilgisini çeken konularda kitap okuma isteğini dikkate almaktır. Kitap seçimlerinde çocuğa kitapları incelemek için fırsat tanınması ve sabırlı davranılması ayrıca önemlidir.

3.Yaş gruplarına göre hangi kitapları çocuklara öncelikli olarak önerirsiniz?

3-6 yaş grubu için ‘Koala Monti ve Ağaçlar’ ve ‘Koala Monti ve Kara Kedi’ kitaplarını öneririm. Bu seri, çocukların görseller ve hikâyeler arasındaki bağlantıyı anlamalarını sağlarken zekâlarını da güçlendiriyor. 6-9 yaş grubu için “Kurbağa’nın Nefes Kesen Konuşması” kitabı, çocukların kaygı, korku ve öfke anlarında sakinleşmek için nefes egzersizlerini nasıl kullanabileceklerini anlatıyor. ‘Turta Kabındaki Ayı, 9 yaş ve üstü çocuklara okumayı sevdirerek daha mutlu bir hayatın erken yaşlarda nasıl mümkün olabileceğinin sırlarını veriyor. ‘Benim Otizmli Arkadaşım’ ve ‘Kori’nin Hikayesi’ ise özel çocukların gelişimi açısından faydalı.

“Hayal Gücü Sınır Tanımaz”, 6-9 yaş grubu çocuklar için özel olarak hazırlanmış bir beyin fırtınası kitabı. Scamper tekniği kullanılarak yazılan bu kitap çocukların hayal gücü ve düşünme becerilerini geliştiriyor. Bu kitap sayesinde aile toplantılarında herkesin katılımını sağlayacak ilginç örnekler üzerine konuşulabilir. Ebeveynler için, Klinisyen Bonnie Thomas’ın yazdığı ‘Çocuklar İçin Yaratıcı Baş Etme Becerileri’ ve ‘Çocuklar İçin Duygularla İletişim Becerileri’ kitaplarını ve düşünme becerileri için Prof. Dr. Jana Mohr Lane’in ‘Filozof Çocuk’ adlı kitapları da okuma listelerine eklenebilir.

Röportaj: Nihal Yuvacan

Mabel Blog’ta 6 Kasım 2019 tarihinde yayınlanan yazımdır.